 |
Fotografía da instalación aMAZEme, de Marcos
Saboya e Gualter Pupo
(Londres, xullo de 2012; REUTERS/Olivia Harris)
|
É
politicamente correcto dicir que os nenos arrodeados de libros serán futuros
lectores. A corrección política ten pouco que ver coa realidade e moito máis
coa adaptación conservadora ao pensamento maioritario. Que unha persoa teña ao
alcance unha biblioteca non quere dicir que sexa lectora. Que nunha casa haxa
libros non quere dicir que todos os seus habitantes lle dean uso. Mesmo non sei
se tanto chuza, chuza coa lectura, coa importancia de ler, sexa unha boa
técnica propagandística, nomeadamente cando ten que competir cos medios
quentes, e doados, audiovisuais e os cativos descobren a falsidade dos pais que
gaban a lectura pero eles nunca len.
Paréceme máis eficaz a pedagoxía do exemplo. Seméllame máis posible que os
rapaces que ven a súa nai e ao seu pai ler, poidan rematar sendo lectores. Polo
que o problema dos baixos índices de lectura están nas xeracións anteriores,
non na futura.
Vén
isto a conto porque onte achegouse ata o club de lectura gondomarés o amigo
Antón Riveiro Coello e dixo, algo que xa lle escoitara nalgunha ocasión, que na
súa casa, cando era rapaz, non había ningún libro. Xa que logo nada presaxiaba
non só que el fose ser un apaixonado lector, senón por riba escritor.
Seguro
que esaxeraba un pouco porque algún, algún, habería, cando menos os seus da
escola. Pero entendo o que quería dicir. Na miña tampouco, agás a Enciclopedia
Álvarez e outra que non sei de onde chegara, e faltáballe a capa, e na que viña o debuxo da
china que inspirou a Manolo Rivas algún conto ou algunha pasaxe, non lembro
ben, de Que me queres amor? e que
Cuerda incorporou á película A lingua das
bolboretas, e algunhas imaxes de aborixes e vexetacións austrais que
ficaron para sempre nun recanto da miña memoria.
Na
miña particular formación lectora houbo dúas bibliotecas que determinaron os
meus gustos e intereses. A primeira e despois máis frecuentada foi a dun
veciño, vello arredista e anarquista, na altura afiliado á editorial Galaxia que me abriu as portas da
súa biblioteca en galego e dos libros arxentinos, da editorial Losada, que un
seu cuñado importaba.
Pero
no medio do coñecemento, e posterior uso, houbo outra biblioteca, modesta e
casual. A dun empregado de Dragados, que durante algún tempo viviu, coa súa
familia, de alugueiro no primeiro andar da nosa casa familiar. Aquel home, que
recordo como un agradable conversador, ofreceume os seus libros do Circulo de
Lectores. Non eran moitos. Tampouco lembro se lle dei uso a moitos deles. Mais
recordo un con precisión, El padrino
de Mario Puzzo. Lino e non lembro que me gustara moito. Tivo que ser en 1970,
ou quizais en 1971, cando o Circulo de Lectores o editou, como acabo de
“recordar” procurando datos na internet.
Dous
anos despois estreábase o filme, o primeiro da saga, de Francis Ford Coppola.
Hai 45 anos. Outros dous anos máis tarde chegou a segunda entrega.
Entusiasmáronme as dúas. As seguintes decaeron. Nestas décadas revisiteinas cada
certo tempo. Algunhas das escenas do filme déronlles tema de conversa durante as
horas compartidas ás xentes da miña xeración; antes de que Slavoj Žižek as
puxera de moda entre as xentes de “nova cultura”.
Cal
foi a causa do meu entusiasmo co filme? Sería o mesmo se non lese antes o libro?
Estou seguro de que non. Puzzo escribiu a medias o guión con Coppola.
Literatura e cine colaborando a catro mans, axudándose, complementándose,
escribindo e dicindo frases tan contundentes e breves que aos sms ou aos chíos obrigados
á brevidade cústalles superar, aínda que
algúns famosos dos últimos tempos fagan que nos lembremos de “Un avogado coa
súa carteira pode roubar máis que cen homes armados”, “Non é persoal, Tom, só
negocios” ou “Fixémoslle unha oferta que non pode rexeitar”.
Sábado, seis de maio de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario