Unha persoa, un voto

O outro día un vello amigo, enorme creador e home de esquerdas, de sempre, díxome que eu tiña un exceso de confianza na democracia. Retruqueille cunha leve crítica ás mentalidades vangardistas sexan estas na arte, onde teñen a súa funcionalidade, ou, onde non a teñen tanto, na política; ao tempo que lle retrousaba a actitude elitista de que o pobo non comprende, “non nos entenden non”; como se fose, o pobo, parvo. Aínda que, dicíalle, sempre coidei que non é cuestión de rebaixas artísticas e/ou políticas, senón de atinar na creación artística ou nas propostas políticas.

É probable que padeza o síndrome do exceso racional de esperanza. Coido que a esquerda debe non só asumir a democracia como base ineludíbel de calquera armazón política, senón, en termos máis estritos, da democracia representativa. O reclamo dunha democracia participada en ningún intre pode empecer o valor da representación política.  Mesmo, cos medios tecnolóxicos actuais, as posibilidades de intervención directa da cidadanía, como expresión colectiva, é evidente, a través de referendos decisorios, lexislativos e outras formas de consulta sen a menor caste de contraposición cunha delegación parcial, outra máis, da soberanía popular, nos delegados representativos.

Reivindicar a gran conquista do sufraxio debe ser, penso, un sinal da esquerda, entendéndoo como un proceso dialéctico, de avance da democracia que os sectores populares foron arrincando ás elites nun proceso encetado coas revolucións burguesas e liberais: sufraxio censatario, masculino, feminino...

Ao tempo cómpre desmontar a gran falsidade, a gran mentira, das elites, a de “unha persoa, un voto”. O que é a base da democracia representativa non se traslada ás institucións. Acabámolo de ver no Reino Unido, en Francia, de xeito clamoroso, verémolo dentro duns meses na Alemaña e vémolo en España e no noso país. Os sistemas maioritarios, uns máis e outros menos, deturpan, sempre, a vontade popular.

Hai quen critica os sistemas proporcionais puros, mesmo os que se achegan a eles con correccións, como ingobernábeis. Pola contra, considero, que este sistema garante, non sen dificultades, a lexitimidade popular de calquera goberno e, pola contra, restrinxe a desafección cidadá que é a man que arrandea o berce das pulsións autoritarias, mesiánicas ou populistas dunha ou outra orixe. Dende Putin a Trump.

As diversas esquerdas deberían adoptar a proporcionalidade como reivindicación dunha democracia radical e comezar por poñela en práctica no seu propio funcionamento  interno.

Domingo, 11 de xuño de 2017