 |
| Pieter Bruegel "O Vello". A Torre de Bavel (1563). Óleo s, lenzo. 114x154cm. Kunsthistorisches, Viena |
Ir só á praia
pode ser tan práctico como non ir acompañado a tomar café. Permite tanto
imaxinar a vida, profesión, gustos e ideas daquel home do curruncho ou da
muller daquel recanto, que, a ningún deles, con moita probabilidade, nunca
volverás ver. Mais tamén poñer a orella e recompoñer as circunstancias das
temporais veciñanzas, escoitar opinións que nunca che dirían as amizades ou
divagar sobre ideas e socioloxía.
Estes días,
por circunstancias que non veñen a conto, fun un praieiro solitario. Así que
agucei discretamente o ouvido e preocupeime, como noutras ocasións, dos
falares. A verdade é que de todo escoitei. Falas propias do país, autóctonas,
mesmo enxebres, entremesturadas con outras nunha diversidade babélica. Algunhas
das circunstancias chamáronme a atención.
Por exemplo
unha avoa, aínda non vella; unha nai, aínda nova; e unha filla, xa mociña. A
avoa fala coa nai en galego; a nai fala coa filla en castelán; a neta fala coa
avoa en galego; a fonética ourensá denótaas. Empregan os idiomas segundo a quen
se dirixan, van e veñen mantendo a marca xeracional.
Da outra
banda, unha familia. Avoa, xa polos vestires, portuguesa, non emprega traxe de
baño e de cando en vez achégase á auga para refrescar as pernas. A parella,
aínda novos, falan entre si e coa avoa en portugués. Tres cativos, seguidiños,
o maior oito ou nove anos, a pequena catro ou cinco, a outra no medio, falan
entre si en francés; os pais diríxense aos miúdos en francés e van e veñen do
portugués ao francés. Repítese escena mudando de idioma, agora os pais diríxense
en alemán a dous rapazolos; entre eles falan castelán con notoria fonética
galega.
Dous
monitores, un home e unha muller, novos, atenden unha piollada de cativos
enxertados en chalecos salvavidas que soben e baixan dunha especie de canoas. Escóitase
o falar inglés entre a piollada, respondido polo mozo; algún outro piollo fala
portugués que é o idioma propio da moza, con fonética do norte, e, ao pouco, en
inglés, e despois nun español aportuguesado; entre os piollos cada un fala o
que sabe e todos se entenden. Mentres o mozo monitor rise e responde, en
galego, ás chanzas polas súas escasas dotes navegantes que lle gastan un par de
homes de mar que observan a escena.
Uns días antes
presenciara outra circunstancia babélica. Polas carantoñas, dúas parellas, dúas
mozas e dous mozos. Elas falan entre si nun galego académico, limpo de
españolismos. Un dos mozos fala en inglés, o outro en español. Elas diríxense a
un en inglés e ao outro en galego.
Un ten a impresión de que neste
último medio século, babelia se expandiu ao mesmo ritmo que a revolución,
presencial ou virtual, das comunicacións e que estas transformacións viñeron
non só para quedarse senón para mudar definitivamente a relación entre as
persoas e as linguas. É evidente que as linguas con gran número de falantes,
con potencia económica e de comunicación non van sufrir mingua por moito que o
inglés se converta, xa o é, nun poderoso medio de relación.
Máis no noso
caso, e posiblemente no doutras linguas minguadas, teremos que esquecernos de
pasadas realidades e adaptarnos, conscientes de que a posibilidade de
supervivencia da nosa gran creación cultural é indisolúbel do proceso de
conciencia de nación, da precisa soberanía, todo o compartida que sexa
necesario pero cos alicerces nun suxeito político: o pobo galego.
Domingo, 20 de agosto de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario