domingo, setembro 24, 2017

Traxedia ou farsa

Hoxe asusteime. As noticias que viñan de Barcelona daban medo. Acaso non estabamos nun réxime democrático no que os  conflitos políticos resolvíanse con propostas negociadas e dialogadas.

A ameaza de Rajoy, en días anteriores, era inquietante: “Nos van obligar a llegar a donde no queremos llegar”. A ameaza é ben grave. A bravata indica a vontade de resolver o conflito pola forza. Esa  intención non é propia dun réxime democrático. Este, o da restauración borbónica, para ser suaves, conserva no seu ADN o autoritarismo herdado, o paternalismo do franquismo  que olla os cidadáns como súbditos, como nenos non moi espelidos avispados, como adolescentes inconscientes  aos que cómpre ter controlados; non vaia ser que uns toleiráns irreflexivos os leven por mal camiño e e provoquen males tan graves a España que o seu remedio esixa sacrificios excesivos. Como xa ocorreu. Pola medula do réxime circula a interpretación de que, en última instancia, a sublevación de xullo de 1936 era inevitable; non desexable, pero inevitable, como resposta aos acontecementos de outubro de 1934, provocados, entre outros, polos de sempre, os cataláns.

Recapitulemos con brevidade e  co perigo de simplificar. Un dos  propósitos do presidente Companys era unha reforma agraria, adaptada a  Cataluña, que resolvese o problema do acceso á propiedade da terra de miles de pequenos agricultores, nomeadamente viticultores, os Rabassaires. O Parlamento de Cataluña aprobou unha Lei de Contratos de Cultivo que lles garantía a explotación das terras durante un mínimo de seis anos e a posibilidade de mercar as parcelas que cultivaran durante un mínimo de quince años. A dereita catalá, a Lliga, coa axuda das dereitas republicanas e da CEDA, recorrérona e lograron enviala ao Tribunal de Garantías Constitucionais por invasión de competencias estatais; a Generalitat opinaba que o estatuto lle permitía lexislar en política social agraria. O 8 de xuño de 1934, o tribunal de garantías constitucionais declarou, por 13 votos contra 10, incompetente o  Parlamento de Cataluña e anulou a lei.

A tensión foi en aumento naquel verán. O seis de outubro do 1934, Compayns, despois de que a CEDA entrase no goberno de Madrid, declarou: “Nesta hora solemne, no nome do pobo e do Parlamento, o Goberno que presido asume todas as facultades do Poder en Cataluña, proclama o Estado Catalán da República Federal Española, (...) que atopará no noso pobo catalán o máis xeneroso impulso de fraternidade no común anhelo de edificar unha República Federal libre e magnífica”. O director de La Vanguardia escribía que a declaración do goberno de Compayns “forza á violencia ao Goberno de Madrid”. Na mañá do 7 de outubro as tropas entran no Palau da Generaliatat e deteñen a Compays, o  seu goberno, o  presidente do Parlament e algúns deputados, entre eles a Tarradellas; despois o  alcalde e concelleiros. Todos e os outros moitos detidos foron trasladados ao buque Uruguay ancorado no porto de Barcelona e reconvertido en prisión.

Paramos aquí. Despois viñeron os acontecementos de Asturias e a xeneralización da represión. A autonomía de Cataluña ficou suspendida. A Lliga sen apoios. En febreiro gañou as lexislativas republicanas a Front d´Esquerres con contundencia. Companys, que cumpría condena de 30 anos, foi amnistiado; regresou á  presidencia da Generalitat. Despois volveu a furia.

“Hegel dí, nalgún sitio, que a historia repítese dúas veces. Faltoulle engadir: primeiro como traxedia e despois como farsa”, escribe Marx n´O dazaoito brumario de Luís Bonaparte.

Hoxe, no farol de Urzaiz, ollei rostros avellados que había tempo non vía. Eran rostros diversos,apesarados, reflexivos, interrogantes, preocupados... dos anos setenta, antifranquistas.


Mércores, 20 de setembro de 2017

Ningún comentario:

Publicar un comentario