Regreso
ao meu cine ramallosiano. Deixo que me sorprendan as casuais coincidencias. Dúas
cintas de orixes ben diferentes que se atreven a afrontar con humor contextos
tráxicos; que se afastan da forma clásica de tratar o Holocausto, os campos e
as cámaras de gas; que son quen de achegarse á Shoá en paralelo, sen renunciar
á denuncia das atrocidades.
Dúas
comedias amargas coincidiron en fins de semana case sucesivos: Bye Bye Germany e El último traje. Esta arxentina, aquela alemá. Dirixidas por
Sam Garbarski e Pablo Solarz. Ambas deste ano. Na primeira o protagonista
chamase David, na segunda Abraham.
A
arxentina é unha odisea, unha viaxe, unha road movie sen coches nin estradas,
un Kerouac nonaxenario e estrafalario, On
the Road, sen ruta 66, na procura do cumprimento vital cando arribe a Ítaca-Lodz.
Sempre, o que importa é o camiño: Bos Aires-Madrid-París-Berlín- Varsovia-Lodz.
Un
vello trenco, enfermo, arrastra as pernas, vestido de caoba e deportivas
brancas, aos poucos, solitario, polas cidades do camiño. O vello é Miguel Ángel
Solá, excesivamente, pero maxistralmente, caracterizado. Só por velo merece a
pena pagar a entrada e convidar algunha amizade.
Un
vello xudeu, o filme achéganos con humor a esta comunidade na capital austral, consciente
da caducidade dos días, pretende cumprir o compromiso adquirido co mozo que lle
salvou a vida medio século atrás. Para clausurala, non para saldar contas, revive
o pasado. Un vello resentido mais entrañábel; ás veces un donxoán falabarato, ás
veces un galán; ás veces un roñón malencarado, outras un testán amargado, por
veces sabio; mil e un matices que estouran, ao entregar o último traxe, nunha
escena de mirada vidrosa que transmite anos de sufrimentos, de dúbidas, de
afectos estragados, de sentimentos esquecidos.
O
predominio do personaxe de Abraham Bursztein vai en detrimento dos demais do
filme, nos que só unha brillante Ángela Molina é quen de responder ao vello
galán. Todos os demais esvaécense, especialmente os femininos, pouco definidos,
ante a forza do protagonista, e fan que cada etapa da viaxe quede como solta,
como non engarzada no conxunto dun relato sinxelo, matinadamente simple, na que o intento de pechar as feridas por
parte da antropóloga alemá que fala yiddish non fica claro, nin parece
necesario.
Outro
humor é o de Sam Garbarski. Dous contadores de chistes nun ring, o que teña a
fortuna de facer rir os SS regresa ao campo, o que perda vai directo á ducha, á
de gas. Mais fica sen desenvolver a idea. Lembroume un dos programas da TVG
iniciática que presentaba Manolo Rivas.
Rematada
a guerra un grupo de xudeus nun campo de refuxiados pretende, e conseguen
algúns, xuntar cartos suficientes para marchar a América; para logralo, aprovéitanse do sentimento de culpa dos que
quixeron mirar para outro lado para venderlles por riba de prezo roupas de
fogar. Unha sucesións de gags poderían desfacer unha historia seria e mesmo
real. Neste senso contívose, mais o filme non chegou a bo porto.
David
Bermann, o líder do grupo, vese sometido a unha especie de mini-xuízo de Núremberg
por unha hipotética, e falsa, colaboración co réxime nazi. Un mando das SS anda
na procura dun asesor en chistes para o Führer, acomplexado ante a visita do
bufón Mussolini. Mais fica aquí o que desenvolveu Chaplin de forma maxistral na súa teoría da cadeira
ou na escena da barbería
de O gran ditador, onde o mangallón e
falangueiro Benito empequenece o miñocas
de Adolfo na ridícula disputa por quen ve o outro dende unha posición máis alta.
Garbarski
acerta na presentación, falla na resolución. Pretendeu meter de todo un pouco,
reflexión moral, gags de estafadores, drama romántico... incluído un suicidio
pouco comprensible e unha historia de amor que ficaría mellor como un momento
de fogosa paixón. Mais deixase ver.
Luns, 13 de novembro de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario