De series

As aceleracións tecnolóxicas, ás veces, acostuman vir acompañadas de saturacións apuradas. Tal é así que xa se escoita falar, entre os móbil-adictos, de “fatiga dixital”. É a consecuencia dun consumismo irracional da novidade, do recente, da consecución inmediata de imaxinarios obxectos de desexo, da persecución do último... Isto tamén ocorre no mundo das ideas, en especial, nas presentadas como máis ou menos esquerdistas.

Quen non lembra nestas datas de Nadal, en especial no fin de ano, a irrupción escintilante de mensaxes breves que che amargaban a noite con enxeñosas, máis ou menos, frases de parabéns? Pronto  se esqueceron substituídas polos guasap que agora xa non conteñen escritos senón centos de, seica, “unidades de información” que chegan en restras como os chourizos, bautizadas “memes”, o termo que empregara hai xa ben anos Richard Dawkins no seu libro O xene egoísta . Ala, darlle ao dediño, e se che chega algo reenvíao case sen mirar. Non me estraña o da fatiga, expresión máis transparente que a de saturación e máis fina que a correspondente en linguaxe popular e coloquial.

Os medios audiovisuais, co bule-bule tecnolóxico, están sometidos a unha especie de permanente  estrés. Quen se lembra dos casetes que se arranxaban meténdolles un bolígrafo bic para axustar a cinta?; case, quen se lembra do bolígrafo?; o dos CD, os máis cativos xa non acordan o que é...; aínda que sempre hai unha reviravolta e volven ser apreciados os vinilos; digo eu por que a xente aprende a valorar a calidade e non a novidade. No asunto dos móbiles xa non me meto que me perdo na ignorancia.

No consumo cinematográfico-televisivo houbo tamén cambios acelerados. Os que temos anos acordámonos de vilas medianas con tres ou catro salas de cine inzadas de xente, cando menos o domingo, e ata o venres ou o sábado; acordamos unha canle única antes da chegada da liberdade entendida como consumo de lixo, manipulación informativa e sobredose de fútbol. O televisivo semella un medio conservador, mais hai anos que atopou no formato de serie un poderoso nicho de mercado.

Algunhas destas series contan con guións extraordinarios, grandes actores e actrices e magnificas realización cinematográficas. Eu gozo moito con algunhas delas. Seica tamén lle gustan moito a ese globo desinchado ao pouco de chegar á presidencia que foi Obama. Hai tempo, sendo aínda presidente, afirmou que era un  fiel seguidor dalgunhas. A verdade é que non ten mal gusto pois entre as que sinalou están algunhas das que máis fervor espertaron en min.

Chamoume a atención que entre elas citase dúas que abordan directamente o seu mundo de decisións: House of Cards e Homeland. Segundo algúns medios, nunha conversa o expresidente díxolle ao máximo responsable de Netflix a respecto da primeira: “oxalá as cousas fosen tan desapiadadamente eficientes na vida real”. As frases sacadas de contexto sempre poden ser interpretadas, para ben ou para mal; da sentenza presidencial non distingo se pretende distanciarse dos métodos “desapiadados” ou laiarse porque os seus métodos non sexan tan efectivos como os de Frank Underwood e a súa señora esposa-presidenta coa súa corte de poderosos funcionarios nomeados a dedo, especuladores multimillonarios, lobbystas, matóns e corruptos dos que se rodean.

De Homeland non atopei que dixese nada en concreto, pero non é moi insensato imaxinar unha sala cunha gran pantalla para seguir as imaxes do bombardeo dunha voda pastún no sur de Afganistán ou a caza de Ben Laden, aínda que quen vexa as imaxes e dea as ordes non sexa Carrie Mathinson senón unha muller que excede a mediana idade e toma decisións sen importarlle moito o que puidese dicir un bluf desinchado.

Admirei sempre a ductilidade dos poderosos norteamericanos para permitir as máis duras críticas ou desenmascaramentos sen recorrer a coartar, de forma aberta, as liberdades de expresión da súa sociedade. Ao mellor porque son conscientes do seu moito poder.

Semella que o mundo reflectido na serie sobre a Casa Branca ou sobre as actividades e formas da CIA non se afasta moito do real.

Para botarse a tremer!.

Luns, 8 de xaneiro de 2018